Làng Phú Vinh là làng nghề ở Hà Nội nổi tiếng với nghề đan mây tre truyền thống, có lịch sử hình thành và phát triển gần 400 năm. Hình thành vào năm 1700, làng Phú Vinh ban đầu có tên gọi là Phú Hoa Trang, nghĩa là trời phú cho dân có bàn tay lụa. Bởi, người dân nơi đây có đôi bàn tay vô cùng điệu nghệ, khéo léo trong việc đan lát mây tre.
Cứ như vậy, “cha truyền con nối”, bao thế hệ người dân trong làng Phú Vinh đều gắn bó với cây tre, cây mây, am hiểu tất cả các thuộc tính của loại cây này. Cũng chính từ đó, nghề mây tre đan dần phát triển và trở thành nghề truyền thống của làng Phú Vinh.
Sau năm 1995, đất nước ta có những bước chuyển mình về kinh tế, xã hội, sản phẩm mây tre đan tại làng nghề Phú Vinh- Hà Nội lúc này không chỉ giới hạn ở phục vụ nhu cầu sinh hoạt mà còn trở thành hàng hóa trao đổi giữa các khu vực, mẫu mã phong phú và đa dạng hơn giai đoạn trước. Với chất liệu là mây tre miền nhiệt đới mang nét đặc trưng vùng miền, sản phẩm mây tre đan không những được ưa chuộng trong nước mà bước đầu đã được chú ý ở thị trường nước ngoài.
Sau khi Mỹ bỏ cấm vận, nền kinh tế Việt Nam chuyển hướng sang mô hình kinh tế thị trường, sản phẩm thủ công mỹ nghệ trong đó có mây tre đan là một trong những mặt hàng có giá trị xuất khẩu cao, yếu tố thiết kế là cần thiết để nâng cao giá trị xuất khẩu của sản phẩm. Làng nghề thủ công từng bước tiếp cận với nhiều doanh nghiệp nước ngoài, có sự giao lưu văn hóa cũng như trao đổi thương mại thông qua các hội chợ, triển lãm.
Lúc này, để tăng tính thẩm mỹ của sản phẩm, nghệ nhân làng nghề kết hợp với các chuyên gia thủ công mỹ nghệ, các họa sĩ để tạo ra những sản phẩm được nâng cao chất lượng mẫu mã, với các kiểu dáng đa dạng hơn, cập nhật xu thế đương đại. Các nghệ nhân làng nghề Phú Vinh - Hà Nội thay vì sáng tạo mẫu theo lối cha truyền con nối như trước đây, đã tự học mỹ thuật để nâng cao trình độ thẩm mỹ, nhờ đó cải thiện mẫu mã sản phẩm của mình để đáp ứng thị trường.
Giai đoạn này, ngoài họa tiết hoa văn truyền thống, họa tiết trang trí được bổ sung các kiểu tự do, họa tiết hình học, sản phẩm mây tre đan được chú trọng phát triển hơn về yếu tố thiết kế, đó là sự hài hòa giữa công năng và thẩm mỹ, nâng cao giá trị sử dụng sản phẩm, đáp ứng được những nhu cầu của khách hàng có gu thẩm mỹ, thích những sản phẩm đậm đà bản sắc nhưng cũng phải hữu dụng.
Trên tiêu chí ấy, ở làng nghề mây tre đan Phú Vinh, nhóm sản phẩm chao đèn được phát triển mạnh về mẫu mã hơn so với những sản phẩm chân dung tranh ảnh hay những loại sản phẩm truyền thống khác. Chao đèn là sản phẩm dễ tạo hình bởi kích thước vừa phải, hình khối có thể đơn giản hay phức tạp tùy thuộc vào không gian trưng bày. Nổi bật với nhóm sản phẩm chao đèn là nghệ nhân Nguyễn Văn Tĩnh của làng nghề Phú Vinh với rất nhiều giải thưởng uy tín.
Tuy làng nghề đan Phú Vinh cũng đã có những ý tưởng sáng tạo trong thiết kế sản phẩm mây tre theo xu hướng phát triển của thời đại nhưng để phát triển làng nghề mây tre đan hơn nữa thì Đan Trà nghĩ làng nghề đan Phú Vinh cần có nhiều ý tưởng sáng tạo trong thiết kế sản phẩm mây tre hơn nữa.
Kết hợp mây tre với các vật liệu như da, vải hoặc kim loại có thể mang đến tính năng và ứng dụng mới cho sản phẩm. Ví dụ, việc kết hợp với da có thể tạo ra các sản phẩm mây tre như túi xách hoặc ví tiền với tính thẩm mỹ và độ bền cao.
Sự kết hợp giữa mây tre và các vật liệu khác có thể tạo ra vẻ đẹp đa dạng và thu hút sự chú ý. Mây tre tự nhiên kết hợp với kim loại sáng bóng, ví dụ, có thể tạo ra sự tương phản hấp dẫn và thú vị.
Kết hợp vật liệu khác vào sản phẩm từ mây tre có thể tạo ra sự độc đáo và giá trị độc quyền. Điều này có thể tạo cơ hội cho các doanh nghiệp tạo ra sản phẩm cao cấp và có giá trị hơn.
Thiết kế đa năng trong sản phẩm từ mây tre là một phương pháp sáng tạo mà tạo ra sự linh hoạt và tiện ích cho người sử dụng. Bằng cách tạo ra các sản phẩm có khả năng sử dụng đa năng, mà có thể biến đổi hoặc điều chỉnh để phù hợp với nhiều mục đích khác nhau, chúng ta không chỉ tận dụng hiệu quả tài nguyên mà còn tạo ra sự thú vị và tiện lợi trong cuộc sống hàng ngày.
Thiết kế đa năng giúp tối ưu hóa không gian bằng cách biến đổi chức năng của sản phẩm. Ví dụ, một ghế có thể gấp gọn thành bàn sẽ giúp tiết kiệm không gian khi không cần sử dụng ghế.Các sản phẩm đa năng có khả năng thích nghi với nhiều tình huống và nhu cầu khác nhau. Điều này mang lại lợi ích cho người sử dụng với sự linh hoạt trong việc sử dụng sản phẩm mà không cần mua nhiều sản phẩm khác.
Sử dụng điểm nhấn màu sắc trong thiết kế sản phẩm từ mây tre là một cách hiệu quả để tạo ra sự tươi sáng, cuốn hút và thể hiện sự sáng tạo trong mỗi tác phẩm. Việc áp dụng màu sắc tươi sáng hoặc sắc nét vào sản phẩm từ mây tre không chỉ tạo điểm nhấn mà còn mang đến một loạt các lợi ích thú vị cho cả người sáng tạo và người sử dụng.
Màu sắc tươi sáng và sắc nét tạo ra sự nổi bật cho sản phẩm từ mây tre trong môi trường xung quanh. Điều này giúp sản phẩm dễ dàng thu hút sự chú ý và tạo sự tương phản với các yếu tố khác. Màu sắc đa dạng mang đến sự phong phú và độc đáo cho sản phẩm từ mây tre. Việc kết hợp các màu sắc khác nhau có thể tạo ra những hiệu ứng tương phản và kết hợp độc đáo.Thiết kế hình dáng độc đáo trong sản phẩm từ mây tre là một phương pháp sáng tạo giúp tạo nên sự độc nhất vô nhị và thú vị cho các tác phẩm. Bằng cách tạo ra các hình dáng không truyền thống và độc đáo, bạn có thể mang đến một loạt lợi ích thú vị cho sản phẩm và thể hiện sự sáng tạo không giới hạn của mình.
Thiết kế hình dáng độc đáo giúp sản phẩm nổi bật và tạo sự ấn tượng mạnh mẽ. Những hình dáng không truyền thống thường dễ dàng thu hút sự chú ý và tạo nên ấn tượng sâu sắc đối với người nhìn.Hình dáng độc đáo mang đến giá trị nghệ thuật độc quyền cho sản phẩm từ mây tre. Những hình dáng phức tạp, khác biệt giúp sản phẩm trở nên không chỉ là một vật phẩm, mà còn là một tác phẩm nghệ thuật.
Thiết kế hình dáng độc đáo là cách tuyệt vời để thể hiện cá tính và phong cách riêng của người sáng tạo. Những hình dáng không giống ai thường phản ánh sự độc lập và tư duy sáng tạo của người thiết kế.Thiết kế hình dáng độc đáo có thể mang theo ý nghĩa, thông điệp hoặc biểu tượng riêng. Hình dáng của sản phẩm có thể tạo ra sự liên kết với các giá trị, truyền thống hoặc ngữ cảnh địa phương.Thiết kế hình dáng độc đáo thách thức sự sáng tạo của người thiết kế. Nó yêu cầu tư duy mở rộ, tìm kiếm sự khác biệt và không ngừng thử nghiệm những ý tưởng mới.
Tạo cấu trúc khác biệt trong thiết kế sản phẩm từ mây tre là một phương pháp sáng tạo mang đến sự mới mẻ, bất ngờ và thú vị cho sản phẩm. Thay đổi cấu trúc truyền thống có thể mang lại một loạt lợi ích đối với thiết kế và trải nghiệm của người sử dụng.
Tạo cấu trúc khác biệt giúp tạo ra điểm nhấn độc đáo cho sản phẩm. Sự thay đổi trong cấu trúc tạo nên sự độc đáo và khác biệt, khiến sản phẩm nổi bật và thu hút sự chú ý.Cấu trúc khác biệt đem đến yếu tố bất ngờ cho người sử dụng. Thay vì các thiết kế truyền thống, một cấu trúc mới mẻ có thể tạo ra một trải nghiệm thú vị và động đậy cho người sử dụng.
Sự thay đổi cấu trúc có thể tạo ra cảm giác động đậy và tạo nên sự kích thích tinh thần cho người sử dụng. Ví dụ, cấu trúc gập xoắn có thể tạo ra hiệu ứng vizual độc đáo và gây ấn tượng mạnh.
Trên thế giới hay tại Việt Nam gần đây xu hướng phát triển bền vững, sử dụng vật liệu tự nhiên đang lên ngôi để hạn chế chất thải công nghiệp, ảnh hưởng nghiêm trọng đến môi trường sinh thái, đe dọa sức khỏe con người, vật liệu mây tre trong thiết kế sản phẩm ngày càng được ưa chuộng.
Chủng loại sản phẩm từ vật liệu mây tre được mở rộng đa dạng hơn rất nhiều những năm trước và dần đi vào các thiết kế không gian kiến trúc, nội ngoại thất đến các sản phẩm trang trí ứng dụng, sản phẩm thời trang cho phái đẹp.
Đan Trà hy vọng những ý tưởng sáng tạo trong thiết kế sản phẩm mây tre tại làng nghề đan Phú Vinh sẽ giúp đưa những sản phẩm truyền thống của Việt Nam nâng tầm và vươn ra nhiều nước trên thế giới, xây dựng quê hương ngày càng giàu mạnh.
#langnghephuvinh #noithatmaytre #langnghevietnam #langnghemaytre #maytrevietnam #dantra #maytredantra #noithatdantra
Tác giả: Lê Võ Anh Song
Những tin mới hơn
Những tin cũ hơn